Biranın bir tür vatandaşlık geliri olarak devlet tarafından devredildiği bir dünya ne kadar havalı olurdu? Marco Pogo'nun Bierpartei'yi, kelimenin tam anlamıyla Viyana'daki son idari seçimlerde oyların %2'sini (yaklaşık 13 bin oy) alarak Avusturya'nın başkentinin çeşitli bölgelerinde 11 sandalye kazanan Bira Partisi'ni kurmadan önce düşündüğü şey olmalı. . Yeraltı kulüplerinin salonlarında bir oyun olarak başlayan şey - Marco, punk rock oluşumu Turbobier'in şarkıcısıdır - daha sonra tam teşekküllü bir seçim kampanyasına dönüştü ve yavaş yavaş insanların desteğini çekti.
Avusturya başkentinde büyük bir bira çeşmesinin kurulması veya kişi başına 50 litre bira dağıtımı gibi bira merkezli bir devletle ilgili belirtilen hedeflere ek olarak, Bira Partisi programında kültürel ve bağımsız bir araç olarak toplanma hareketlerine ilişkin bir söylem. Şaşırtıcı olmayan bir şekilde, Bierpartei'nin mücadelesinin ana noktalarından biri, daha küçük ve daha bağımsız gerçeklikler bırakılırken, büyük ölçüde Devlet Operası gibi kurumsal sitelere yatırılan Viyana kentinde kamu fonlarının tahsisine yönelik eleştirilerdir. Kendilerine, şehrin kültürel teklifini standartlaştırıyorlar. Marco Pogo'nun bize bu partinin hikâyesini, nasıl doğduğunu ve biranın nasıl siyasi değişimin bir aracı olabileceğini anlatmasına izin verdik.
Marco Pogo bu sözlerle bize, tahmin edeceğiniz üzere, bir bira etrafında doğan efsanevi hikâyeler alanına girecek kadar inanılmaz konturlara sahip olan Bierpartei'nin doğuşunu anlatmaya başlıyor: «Bunun için grubum Turbobier ile bir video çektim. Serbest bırakmak. Siyasi afişlere ihtiyaç duyduğum için bazılarını tasarlamaya başladım ve daha sonra 'Bierpartei'yi resmi bir parti olarak kaydettim. Ve böylece başladı. Sonraki yıllarda, kısa bir siyasi konuşma yapmak ve izleyicilere çok yakında şansölye olacağıma söz vermek için temelde her bir Turbobier konserini kullandım.
Daha sonra ona neden politik bir fikir yaratmak için bira kullandığını soruyoruz: “Garip değil – bence güzel. Bira harika bir şeydir, harika bir uyarıcıdır, sosyal güçlendiricidir, en düşük ortak paydadır. Siyasi fikirlerimi sade ve basit bir şekilde iletmek için bira kullanıyorum.» Bira inanılmaz bir sosyal toplayıcı, her gezide sabit ve gerekli bir mevcudiyet ve bugünlerde savunulması gereken bir tür insanlık kabı. Bierpartei bunu nasıl elde etmeyi planlıyor? Öneriler nelerdir?
«Amiral gemisi girişimim şu: Viyana'da burada bira akan bir çeşme inşa etmek istiyorum. Gerçek bira dolu çeşme, Viyana'da yaşayan insanların yaşam kalitesini maksimuma çıkaracaktır. Ayrıca, dünyanın her yerinden insanları çekecek. Bu kavramı kültürel etkileşim için olası bir nokta olarak görüyorum. Ve bu benim ikinci önemli talebim – Viyana'nın kültürel çoğulluğunu güvence altına almak istiyorum. Pandemi ve kriz zamanlarında müziğin, kültürün ve sanatın doğal bir şey olmadığını unutmamalıyız».
Bierpartei'de söylediğimiz gibi, tam da orduların yanlardan bira çekerek birbirlerine meydan okuduğu yeni bir Viyana ayrılığı ikliminde, haklılığın iki ruhu bir arada, mutluluk ve kültür bir arada var oluyor. Kısacası, Diy or Die: «Yıllardır bağımsız bir sanatçı olmak, yaratıcılığımı politik düzeyde de geliştirmeme gerçekten yardımcı oldu. İyi fikirleriniz olduğunda büyük bütçelere veya çok paraya ihtiyacınız yoktur. Bira partimin başarısının demokrasi için büyük bir işaret olduğunu ve aynı zamanda siyasi sürece kendi başınıza katılabileceğinizin de büyük bir işareti olduğunu düşünüyorum». Wien'in yeraltında bu fikir kendi yolunu çizmeye başlar ve Marco Pogo artık belirli fikirlere sahip olan tek kişinin kendisi olmadığını ve bunların bir değeri olabileceğini anlamaya başlar: «İlk birkaç yılda, gerçekten seçim için resmen aday olmayı planlıyor. Avusturya'nın 2019'da yeniden seçilmesiyle bu hızla değişti. Birkaç yüz destekleyici açıklama toplamam gerekiyordu ve aniden oy pusulasında 'Bierpartei'yi buldum. Bu yıl memleketim Viyana'daki seçimleri çok daha profesyonel yaptım, arkadaşlarımın ve hayranlarımın yardımıyla 5.000'e yakın destekleyici açıklama topladım. Harika bir yazdı».
Özellikle zor zamanlarda hayattaki mizah ve neşeyi kaybetmemelisiniz. Benim için bira eğlence ve eğlence ve politik fikirlerimi yaymak için sesim. Bazen fikirlerinizi duyurmak için bir tür megafona ihtiyaç duyarsınız.
Bu coşku ve bu destek, Marco Pogo'nun kendini meydanda bira servis ederken, konuşmalar, müzik videoları ve TV röportajları yaparken bulduğu, tamamen basitlik sergileyerek ve benzersiz bir iletişim taktiği kullanarak tüm bu oyları almaya yöneltti: «Pekâlâ, birkaç dakika içinde. Haftalar sonra belediye meclisi yemin töreni yapacak (eminim çok büyük bir parti olacak) ve sonra ben ve ekibim ilçe meclisindeki ilk önergelere başlayabiliriz. Önümüzdeki heyecanlı zamanlar!». Ama önce - mutlaka - parti. Daha sonra, bir anda kendilerini muhalefette bulduklarını düşünerek, sonuç haberini nasıl kutladığını soruyoruz: «Koronavirüs ile ilgili mevcut durum nedeniyle büyük bir parti veremedim ama yine de, bir araya geldik. Arkadaşlar ve destekçiler ve sonuçlar geldiğinde bütün gece temelde bira içtik».
Marco Pogo'nun Bira Partisi, Slevin filminin, bazen anlaşılmaz olan, ancak bize kendimizi savunmanın ne kadar önemli olduğunu hatırlatmak için bir metafor kullanan güçlerin, birinin bir yöne bakıp sonra diğerine gittiği hikayelerinin bir parçasıdır. Bağımsızlık ve bir biranın (veya daha fazlasının) önünde ne kadar kolay olduğu.
Peki, Türkiye'de seçim gözlemi nasıl olacak?
Türkiye’nin kurucu üyeleri arasında yer aldığı AGİT’in Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu, insan hakları ve temel özgürlüklerin mutlak güvence altına alınması, hukukun üstünlüğüne bağlı kalınması, demokratik ilkelerin desteklenmesi konularında katılımcı ülkeleri destekliyor.
Bu kapsamda seçim gözlemciliği de önemli bir yer tutuyor. AGİT gözlemci heyetleri katılımcı ülkelerde seçimlerde temel hakların ne ölçüde korunduğu, eşitlik ve siyasi çoğulculuğun hangi oranda teşvik edildiğini mercek altına alıyor. Gözlemlerini rapora yansıtıp ilgili ülkeye süreçlerin iyileştirilmesine dönük önerilerini iletiyor.
Uluslararası gözlem misyonu, AGİT Demokratik Kurumlar ve İnsan Hakları Bürosu (AGİT/DKİHB), Avrupa Konseyi Parlamenterler Meclisi'nin (AKPM) ortak çalışmasıdır...
Bu ortak girişimde Avrupa Konseyi Parlamenter Meclisinden 23 parlamenter ve görevli, AGİT/DKİHB’den 40 uzun dönemli gözlemci ve 63 uzman görevli olmak üzere 26 ülkeden gözlemci yer almıştı önceki seçimlerde, aynı sayıda temsilcinin bu dönem de görev alması bekleniyor.
Bu çerçevede; önümüzdeki süreçte olacak seçimler arifesinde Ankara'daki geniş bir ekibin dışında ortalama 24 AGİT gözlemcisi gidecekleri illerde siyasi partiler, sivil toplum örgütleri temsilcileri ve gazeteciler ile görüşerek propagandaların eşit koşullarda yapılıp yapılamadığını ve fikir özgürlüğünün önünde engeller bulunup bulunmadığını araştırıp ara raporlar hazırlayacaklar. Bu kapsamda AGİT daha önce de bazı seçimlerde yaklaşık 100 kadar gözlemci görevlendirmişti.
Seçimle ilgili en önemli başlık, Recep Tayyip Erdoğan’ın Anayasal açıdan adaylığının mümkün olmaması. Anayasa’nın 101’inci maddesi açık şekilde “Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defa Cumhurbaşkanı seçilebilir” diyor. Bunun tek istisnası, cumhurbaşkanlığının ikinci döneminde Meclis’in seçim kararı alması. Ancak bunun için Meclis’te 5’te 3 çoğunluk, yani 360 vekilin oyu gerekiyor. Sandalye sayısı 334 olan Cumhur İttifakı’nın böyle bir karar alma ihtimali yok. Dolayısıyla 2014 ve 2018 yıllarında cumhurbaşkanı olarak seçilen Erdoğan’ın aday olabilmesi mümkün değil. Kararı Yüksek Seçim Kurulu (YSK) verecek. YSK kararlarına itiraz edilemiyor. Bu noktada, seçim sürecinin sandık gününden 60 gün önce başladığını işaret eden 5819 Sayılı Seçim Kanunu’nun 6. Maddesi’ne dikkat çekiliyor. 14 Mayıs’ta yapılacak seçimin 60 gün öncesi, 6 Nisan’dan önceye, yani 14 Mart’a denk geliyor. Bu yorum, yeni seçim kanununun 14 Mayıs’ta yapılacak seçimlerde geçerli olamayacağını savunuyor. Erdoğan seçim kararı alsa da Meclis açısından bir fesih söz konusu olamayacak. Türkiye’de Anayasa gereği Meclis’in devamlılığı esas. Yani cumhurbaşkanı seçim kararı alsa da Meclis toplanmaya ve yeni üyeleri seçilene kadar görev yapmaya devam edecek. Dolayısıyla 14 Mayıs’taki seçimler, “seçimlerin yenilenmesi” olarak adlandırılacak. YSK’nin 2018’e benzer süreç işletmesi halinde cumhurbaşkanı adayları için son başvuru tarihi 26 Mart olacak. Kamu görevlileri ile belediye başkanlarının ise 17 Mart’a kadar istifa etmeleri gerekiyor. Kamu görevlisi veya belediye başkanı olan cumhurbaşkanı adayı, aday listesinin kesinleştiği tarih itibarıyla görevinden ayrılmış sayılacak. Yasaya göre istifa eden kamu görevlileri, adaylığı veya seçimi kaybetmeleri halinde bir ay içinde görevlerine dönebiliyor. Ancak belediye başkanları, partilerin il, ilçe yöneticileri ve belediye meclisi üyeleri görevlerine geri dönemiyor.