ABD ve Çin arasında karşılıklı tarife uygulamalarına göre ABD Çin’e uyguladığı gümrük tarifesini yüzde 145’e çıkarmış, Çin ise ABD’ye yüzde 125’e gümrük tarifesi uygulaması getirmişti. Ticari gerilimler artışı sonrasında yapılan müzakereler sonucunda 90 günlük süre için düşürme kararı uygulanmaya başladı. Londra’da yapılan görüşmelerin olumlu gidişi çerçevesinde sorunların çözülebileceği umudu artmıştır.
ABD Merkez Bankası (Fed) ekonomideki mevcut durumun değerlendirmesinin yapıldığı “Bej Kitap” Haziran raporunda ekonomik ve politik belirsizliklerin yüksek olduğu, fiyatların önceki dönemden ılımlı bir hızda arttığı, maliyetlerin birkaç bölgede güçlü ve kayda değer arttığı aktarılmıştır. Bunların yanında yürürlüğe giren gümrük tarifelerinin 2025-2035 döneminde bütçe açığını 2,8 trilyon dolar azaltacağını ancak ekonominin büyüme hızını yavaşlatacağı öngörülmüştür. FED’in para politikası kararlarında etkili olan enflasyon verisi mayıs ayında yüzde 2,4 olarak gerçekleşmiş, çekirdek TÜFE ise yıllık bazda yüzde 2,8 olarak gerçekleşmiş, faiz indirim beklentileri telaffuz edilmeye başlamıştır.
Uluslararası Para Fonu (IMF)’dan yapılan açıklamaya göre küresel ticaret savaşının etkilerinin gelişmekte olan ülkelerin merkez bankalarını zorlu bir sürece soktuğu açıklaması yapılmıştır. Tarife politikasının para politikalarını olumsuz etkilediğini gelişen piyasalarda etkisinin sürmekte olduğu şeklinde yorumlanmaktadır.
Petrol ihraç eden ülkeler Örgütü (OPEC) ve OPEC+ üretici ülkelerin petrol üretimini artırma kararı ile küresel petrol talebindeki endişeler ile talep artışının aşağı yönlü beklentileri piyasalarda arz fazlası oluşacağı endişelerini sürdürmektedir. Taleplerin zayıf seyretmesi çerçevesinde üretim artışlarıyla, arz talep dengesizliği varil başına fiyatların 50 doların altına gerileyebileceği tahmin edilmektedir.
Avrupa Merkez Bankası (ECB) piyasa beklentileri doğrultusunda üç temel politika faizini 25 baz puan düşürme kararı vermiştir. Başkan açıklamasında enflasyonun orta vadede yüzde 2 hedefine sürdürülebilir şekilde istikrarın işaret edildiğini belirtmektedir. Büyümeye yönelik risklerin aşağı yönlü olduğu, ticari gerilimlerin büyümeyi azaltabileceğini aktarmıştır. ECB mevduat faizini yüzde 2’ye, refinansman faizini yüzde 2,15’e, marjinal borçlanma faiz oranını yüzde 2,40’a alma kararı vermiştir. 2024 Haziran ayından bugüne 8 defa faiz düşürümü yapılmış olup, bu faiz kararı Euro bölgesinde mayıs enflasyonunun yüzde 1,9 seviyesine gelmesiyle birlikte alınmıştır. Finansal koşullar bu şekilde gittiği sürece Temmuz ayında faiz kararı masadan kalkmış olarak yorumlanmaktadır.
Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) Mayıs ayına ilişkin enflasyon oranının TÜFE yüzde 35,41’e indiğini açıklarken, Enflasyon Araştırma Gurubu (ENAG) ise yüzde 71,23’e İTO’ya göre ise yüzde 46,57 olmuştur. Bu veriler ışığında haziran ayı kira artış oranı ev ve işyerlerinde en fazla yüzde 45,80 olarak açıklanmıştır.
BIST 100 endeksi bayram sonrasında 9.614 seviyesinden başlamış, bu hafta dalgalı seyrin devam edeceği tahmin edilmektedir. Bayram sonrası Dolar/TL paritesi 39,16 Euro/TL paritesi 45,27, Altın Onsu 3.373 USD., Brent petrol fiyatları ise 68,85.- USD’de, ABD ham petrol fiyatları ise 66,61 dolar seviyelerinde işlem görmektedir.
TCMB toplam rezervleri 30 Mayıs haftasında 153 milyar 190 milyon dolara yükselmiştir. BDDK haftalık bültenine göre 30 Mayıs haftasında KKM’de son 13 ayın en yavaş azalışı yaşanmış olup, 576,2 milyar TL.ye gerilemiş, krediler 18 trilyon 898 milyar TL, Mevduat 22 trilyon 96 milyar TL, Tüketici Kredileri 2 trilyon 312 milyar TL, bireysel Kredi Kartları riski 2 trilyon 180,6 milyar TL, Takipteki alacaklar ise 407,4 milyar TL’ye yükselmiştir.
Küresel piyasalarda jeopolitik risklerin devamı, tarife çıkmazı, ekonomik gerginlikler yatırımcıların güvenli liman arayışını devam ettirmektedir. Altın ons fiyatı dalgalanırken, platin ve Gümüş’te de ralli sürmekte olup, Altın Ons fiyatı 3,373 dolar, gümüş ons fiyatı 36 dolar, platin ise son bir ayda yüzde 24 artarak ons başına 1.270 dolara yükselmiştir.
ABD enflasyon verisi mayıs ayı için yüzde 2,4 olarak açıklanmasından sonra tahminlerin altında kalan bu sonuca güçlü faiz indirimi beklentileri doğrultusunda altın ons fiyatı ilk tepki olarak 3.373 dolara kadar yükselmiştir.
Kripto varlıklarda dalgalı seyir devam ederken, risklere dikkat edilmesi gerekmekte olup, bu belirsizlik ortamında yatırımcıların dikkatli olması gerektiği uyarısı bulunmaktadır. Bunların yanında Euro bölgesinin uygulayacağı politikalar, Çin ve Hindistan’daki büyüme beklentileri, petrolde arz ve talep dengesi piyasalar açısından yakından takip edilmesi gerekmektedir.
Saygılarımla,