ZATÜRE; ERKEN TEDAVİ EDİLMEZSE CİDDİ RİSK BARINDIRABİLEN BİR HASTALIK

AYDIN - Zatürre Nedir? Pnömoni halk arasındaki bilinen tabiriyle zatürre akciğer dokusunun iltihaplanmasıdır. Bakteri, virüs, mantar gibi çeşitli mikroplarla oluşabilir. En sık hekime başvurmaya sebep olan ve en fazla ölüme yol açabilen hastalıklar arasındadır. Her yaş grubunda görülebileceği gibi, özellikle çocuklarda, 65 yaş üstü yaşlılarda, kronik bir hastalığa sahip olanlarda (böbrek, şeker, kalp veya akciğer hastalığı gibi), sigara kullananlarda, bağışıklık sistemini baskılayan bir hastalık veya ilaç kullanımı varlığında daha sık görülür. Belirtileri Nelerdir? Ateş, öksürük, balgam çıkarma, göğüs ağrısı, en sık rastlanan belirtilerdir. Nefes darlığı, bilinç kaybı, bulantı-kusma, sık nefes alıp verme, kas-eklem ağrıları, halsizlik gibi belirtiler de görülebilir. Ağır zatürre durumlarında hastada deri ve mukozanın mavi renk alması, ciddi nefes darlığı, tansiyon düşüklüğü ve bilinç bulanıklığı olabilir. Tanısı Nasıl Konulur? Zatürre belirtileriyle gelen hastalar muayene edildikten sonra çoğunlukla akciğer grafileri çekilerek tanı konur. Ağır zatürre durumlarında ve hastaneye yatması gereken hastalarda kan testleri, bilgisayarlı tomografi ve balgam testleri gibi ileri incelemeler gerekebilir. Nasıl Tedavi Edilir? Antibiyotikler, bol sıvı alımı, istirahat, ağrı kesiciler ve ateş düşürücüler gibi tedaviler genellikle kullanılır. Hastaneye yatması gereken hastalarda daha farklı tedaviler gerekebilir. Çok ağır zatürre durumlarında yoğun bakımda yatış, solunum desteği uygulama gerekliliği olabilir. Hastanın yaşı, ek hastalıkları, zatürrenin şiddeti gibi durumlara göre ayaktan mı, yoksa hastaneye yatarak mı tedavi edileceğine karar verilir. Tedavi süresi hastalığın başlangıçtaki şiddetine, sorumlu mikroba, eşlik eden bir hastalığın olup olmamasına ve hastanın bireysel yanıtına göre değişebilir. Korunmak İçin Ne Yapılmalı? Altta yatan kronik hastalıkların kontrol altına alınması, dengeli beslenme, hijyenik önlemler, sigara ve alkol alışkanlıklarının kontrolü, pnömokok ve yıllık influenza aşıları ile pnömoninin sıklığı ve ölüm oranı azaltılabilir. En sık zatürreye neden olan mikrop pnömokoklardır. Pnömokoklara karşı yapılan pnömokok aşısı (zatürre aşısı) aşağıdaki durumlarda önerilir. Pnömokok aşısı yapılması öneriler kişiler: *65 yaş ve üzeri *Kronik hastalık (KOAH, bronşektazi, pnömonektomi (bir akciğerin cerrahi olarak yerinden tamamen çıkarılması), kalp ve damar, böbrek, karaciğer ve şeker hastalığı olanlar) *Kronik alkolizm *Dalak disfonksiyonu veya dalağı alınmış olanlar *Bağışıklık yetmezliği ve bağışıklık sistemini baskılayan tedavi kullanımı *Beyin omurilik sıvısı kaçağı olanlar Pnömokok aşısı oldukça güvenilirdir, ciddi yan etkilere pek rastlanmaz. Grip (influenza) de zatürreye zemin hazırlaması açısından tehlikeli olabilir. Her yıl en fazla gribe neden olan mikropların belirlenmesi ile her yıl yeni aşı hazırlanır ve grip aşısının her yıl tekrarlanması gereklidir. Aşı, Eylül, Ekim, Kasım aylarında yapılabilir. Aşı yapılması gereken kişiler aşağıda belirtilmiştir. Grip aşısı yapılması gereken kişiler: *65 yaş ve üzeri *Kronik akciğer hastalıkları (KOAH, bronşektazi, bronş astımı, kalp ve damar hastalığı) *Şeker hastalığı, böbrek fonksiyon bozukluğu, çeşitli hemoglobinopatileri olan ve bağışık sistemi baskılanmış kişiler *Yüksek riskli hastalarla karşılaşma olasılığı olan hekim, hemşire ve yardımcı sağlık personeli *Grip yönünden riskli şahıslar ile birlikte yaşayanlar (Altı aydan küçük bebekle yakın ve sürekli teması olanlar) *Güvenlik görevlileri, itfaiyeciler gibi toplum hizmeti veren kişiler *Grip sezonunda gebelik Grip aşısı yan etkileri az olan güvenilir bir aşıdır. Ancak ağır yumurta alerjisi olanlara yapılması sakıncalı olabilir. Yapıldığı yerde ağrı, hassasiyet gibi basit yan etkiler olabilir. Dikkat Edilmesi Gerekenler Bazen akciğer kanseri gibi hastalıklar zatürre gibi bulgu verebilir. Bazen de zatürre, mikroplara bağlı olmayabilir. Bu durumların ayrımı için bir Göğüs Hastalıkları hekimine başvurunuz. ZATÜRE TEDAVİSİNDE ERKEN TEŞHİS HAYATİ ÖNEM TAŞIYOR. SAĞLIĞINIZI İHMAL ETMEYİN. ÖZEL MEDİNOVA HASTANESİ GÖĞÜS HASTALIKLARI UZM. DR. DİCLE AKCAN KAHVECİOĞLU