COVİD 19’un Ekonomik ve Sosyal Hayata Etkilerinin Azaltılması İçin Alınan Önlemler COVİD – 19 Pandemisi dünyanın dört bir yanına yayılmaya ve hasta sayıları artmaya devam ediyor. Bu vahim hastalık nedeniyle vefat eden insanlarımıza Allahtan rahmet, kalan yakınlarına başsağlığı ve sabır diliyorum. Çıkmak zorunda kalanlar dışında mümkün olduğunca evde kalmak, sosyal mesafeye dikkat etmek, tedbirleri uygulamak, uyarılara uymak ve bir süre daha sabretmek zorundayız. Geçtiğimiz bir ay boyunca Covid 19 un Ekonomik ve Sosyal hayata etkilerinin azaltılması için onlarca düzenleme yapıldı. 13 Mart 2020 tarihinden yazıyı yazdığım 19.04.2020 tarihine dek gerçekleşen her kesimden insanı yakından ilgilendiren önemli yasal değişiklik, yenilik ve önlemlerin özeti aşağıda sıralanmıştır. Tüm Kamu Görevlilerinin yurt dışına çıkışları durdurulmuş, zorunlu durumlarda İzin alınması gerektiği belirtilmiştir. Her türlü bilimsel, kültürel, sanatsal ve benzeri toplantıların veya aktivitelerin Nisan ayının sonuna kadar ertelenmesine karar verilmiştir. Karayolları Motorlu Araçlar Zorunlu Mali Sorumluluk Sigortası Genel Şartlarında yapılan değişiklik ile tazminat hesaplamalarında önemli değişiklik ve yenilikler olmuştur. Karayolları Trafik Yönetmeliğinde yapılan değişiklik ile kanunda tanımlanan sürücüler hakkında psiko-teknik değerlendirme ve psikiyatri uzmanı muayenesine tabi tutulma şartının getirilmesi Çalıştırma biçimine bakılmaksızın kamu kurum ve kuruluşlarında çalışanlara UZAKTAN ÇALIŞMA, DÖNÜŞÜMLÜ ÇALIŞMA gibi esnek çalışma yöntemlerinin uygulanabilmesi Tüm icra ve iflas takipleri 22.3.2020 tarihinden 30.4.2020 tarihine kadar durmuştur. Bu süreçte nafaka talep ve işlemleri ile mevcut maaş hacizlerinin devam edeceğini ayrıca tüm takipler için rızaen yapılan ödemelerin kabul edileceğini biliyoruz. Sağlık Bakanlığı Personeli Hakkında ek ödeme düzenlemesi, sosyal tesisler ve toplu ulaşımda bazı muafiyetler gibi önemli kararlar alınmıştır. Çok sayıda Vergi mükellefi için VERGİ ÖDEVLERİ açısından MÜCBİR SEBEP hükümlerinden faydalandırılması sayesinde beyannamelerin, vergilerin ve bunlara ilişkin ödemelerin süresi uzamıştır. Esnaf Ve Sanatkâr için kredilerin ertelenmesi, kalan taksitlerin ötelenmesi, erteleme süresince takip açılmaması ve aynı zamanda erteleme süresince düşük faizli kredi kullandırılabileceği hususlarına dair Cumhurbaşkanlığı Kararı yayınlanmıştır. Tarım Ve Orman Bakanlığınca yayınlanan 2020/4 Tebliğ ile Ziraat Bankası ve Tarım Kredi Kooperatiflerince Tarımsal Üretime Dair Düşük Faizli Yatırım Ve İşletme Kredisi kullandırılması uygulama esaslarında düzenleme yapılmıştır. 25.03.2020 tarih ve 7226 Sayılı Kanun ile covid 19 kapsamında çok sayıda kanun ve içeriği konularda düzenlemeler yapılmıştır. Yargı alanında hak kayıplarının önlenmesi amacıyla SÜRELERİN 13.3.2020 tarihinden 30.4.2020 tarihine kadar durdurulması, Aynı şekilde uzlaştırma ve arabuluculukta da sürelerin durması, Tüketici Hakem Heyetinde toplantı ve bazı sürelerin durması, 01.3.2020 tarihinden 30.6.2020 tarihine kadar işleyecek iş yeri kira bedelinin ödenememesinin kira sözleşmesinin feshi ve tahliye sebebi oluşturmayacağı hükmü, Çek, Senet, Kredi Kartı konusunda kayıtların, şartlar yerine getirildiği takdirde dikkate alınmaması ile Çek Kanunu gereği ceza alanların cezaların infazının durması ve yasada belirlenen şartları yerine getirdiği takdirde ceza mahkûmiyetinin bütün sonuçlarıyla ortadan kaldırılması … Sosyal Sigortalar Ve Genel Sağlık Sigortası Kanunu Sigortalı sayılanlar başlıklı 4. Maddesinde sayılan pek çok özel sektör işveren, esnaf, çiftçi, köy ve mahalle muhtarları ve meslek sahibi ile 1. Fıkra b bendi kapsamında Bağ-Kur Sigortalısı olanların 2020 yılı Mart, Nisan ve Mayıs ayına ait sigorta primlerinin ödeme süresi Kasım ve Aralık ayına kadar ertelenmiştir. Kredi kartlarında asgari tutarı dönem borcunun yüzde yirmisine kadar düşmesi COVID-19 salgını nedeniyle uçuşu iptal edilen yolcunun bilette değişiklik yapma veya bileti açığa alma ve biletin iadesi konularında yönetmelik değişikliği yapılmıştır.  Kamu İhale Sözleşmelerinde Covid-19 Salgını nedeniyle Mücbir Sebep şartlarının oluştuğu durumlarda süre uzatım veya sözleşmenin feshine karar verilebileceği genelge ile açıklanmıştır. Covid-19 nedeniyle eğitim kurumlarının tatil edildiği günlerde ilgili yasa ve kararda sayılan yönetici ve öğretmenlerin görevlerini yapmış sayılmalarına ve ek ders ücretinden yararlanmalarına karar verilmiştir. Muayene süresi gelen araçlarının muayenesini 03.04.2020 tarihinden itibaren üç ay içerisinde gerçekleştiremeyen motorlu taşıt sahipleri, araç muayene işlemlerini bu sürenin bitiminden itibaren 45 gün içerisinde gerçekleştirebilirler. Sağlık Uygulama Tebliğinde yapılan değişiklik ile Acil Hal tanımına Pandemi olgularının eklenmesi ve buna ilişkin tanı ve tedavilerin acil sağlık hizmeti olarak kabul edilmesi ile sağlık güvencesi olmasa dahi tüm kişilerin her türlü koruyucu donanım, test kiti ve ilaçlardan ücretsiz yararlanacağına dair… 14.04.2020 tarih ve 7242 sayılı yasa ile İnfaz Düzenlemeleri yapılmıştır. Toplumda kısmi af olarak nitelenen İnfaz oranlarının değiştiği düzenlemelere ilerleyen günlerde değinmek isterim. 16.04.2020 tarih ve 7244 Sayılı Yasa ile salgının ekonomik ve sosyal hayata etkilerinin azaltılması amacı ile çok sayıda erteleme, süre uzatımı, yapılandırma ve yasakların açıklandığını görüyoruz. Hazine taşınmazlarına ilişkin sözleşme, ecrimisil bedelleri ertelenmesi, Faaliyetleri durdurulan veya faaliyette bulunamayan işletmelerin yıllık ilan ve reklam vergileri ile yıllık çevre temizlik vergilerinin belirlenen sürede alınmaması, Yüksek Öğrenim Kredi ve Yurt Hizmetleri kapsamındaki kredi borçlarının faizsiz ve cezasız ertelenmesi, Tarım Satış Kooperatif ve Birlikleri Hakkında bazı kredi borçlarının bir yıl ertelenmesi, dernekler ve kooperatiflerde toplantı ve bildirim yükümlülüklerinin ertelenmesi, toplu taşıma sisteminde gelir desteği ve ruhsat, izin hat kirası borçlarının ertelenmesi, Üretici, tedarikçi ve perakende işletmeler tarafından piyasada darlık yaratıcı, piyasa dengesini ve serbest rekabeti bozucu faaliyetler ile tüketicinin mallara ulaşmasını engelleyici faaliyetlerde bulunulmaması ve satış fiyatında fahiş artış yapılamamasına ilişkin önemli konular ele alınmıştır. Yine bu yasa kapsamında İşsizlik Sigortası Kanununa eklenen geçici madde ile Kısa Çalışma Ödeneğinden yararlanamayan ücretsiz izinde bulunan İŞÇİLER ile 15.03.2020 tarihinden sonra iş sözleşmesi feshedilip işsizlik ödeneğinden yararlanamayan işçilere FONDAN GÜNLÜK 39,24TL ücret desteği verilmesine ve bu dönemde genel sağlık sigortalısı sayılmalarına karar verilmiştir. Kısa Çalışma Başvurusu konusunda uygunluk tespitinin tamamlanması beklenmeksizin, işverenlerin beyanı doğrultusunda kısa çalışma ödemesi gerçekleştirileceği açıklanmıştır. AYRICA 4857 Sayılı İş Kanununa eklenen geçici madde 10 ile bu dönem için İŞTEN ÇIKARMANIN YASAKLANMASINA, İşverenin İşçiyi Ücretsiz İzne Ayırabilme hakkına ilişkin geçici düzenlemeler yapılmıştır. Bu konu biraz daha kapsamlı olduğundan kısa bir not yazmak yerine sırada yazacağım yazıda ele almak istiyorum. 37 günde çıkarılan onlarca yasa, yüzlerce değişiklik, yenilik, yasak ve önlemler. Bütün bunlar tüm dünyanın hazırlıksız yakalandığı Pandeminin etki ve hasarlarını azaltmak için alınmış önemli düzenlemelerdir. Herkesin bir şekilde olumsuz etkilendiği salgından çıkarılması gereken dersler de var. Hep birlikte bu hastalık ile mücadeleden galip çıkacağız. Sağlıklı günlerde kavuştuğumuz takdirde zamanın, insanın ve nefes almanın değerini daha iyi anlamış olacağız. Ramazan ayınız mübarek olsun, Ramazan tüm insanlığa sağlık ve huzur getirsin. Ramazan Bayramı’nın insanlığın kurtuluş bayramı olmasını dilerim. Görüşmek üzere…19.04.2020 Av. Arb. Cengiz AYÖZEN