Kuşadası İlim Meclisi’nde Fransız izleri ve kapitülasyonlar konuşuldu

Kuşadası İlim Meclisi’nin 10. toplantısında, Marmara Üniversitesi emekli öğretim üyesi Prof. Dr. Hüseyin Gümüş konuk oldu. Prof. Dr. Gümüş, "Kapitülasyonlar, Yabancı Diller Karşısında Türkçe ve Kuşadası’nda Fransız İzleri" başlıklı sunumunda Osmanlı’dan Cumhuriyet’e uzanan süreçte Fransız etkilerini ve dil meselesini ele aldı.
Sunumun ilk bölümünde Fransızca’nın Fransa’nın resmi dili oluş sürecine değinen Prof. Dr. Hüseyin Gümüş, Kanuni Sultan Süleyman tarafından Fransa’ya verilen kapitülasyonların Osmanlı limanlarında ticarete yön verdiğini belirtti. Gümüş, Fransız bayrağı taşıyan gemilerin imtiyazlı konuma sahip olduğunu, Rum, Ermeni ve Musevi tebaanın ise gümrük memuru, tercüman ve tüccar olarak önemli görevler üstlendiğini aktardı. 17. yüzyılda Arapça, Farsça, Osmanlıca ve Fransızca’nın diplomasi, edebiyat ve ticaret dili olduğunu vurgulayan Gümüş, Tanzimat Fermanı sonrası Fransızca’nın Osmanlı topraklarında hızla yaygınlaştığını, 19. yüzyılda Fransız kültürünün adeta bir moda haline geldiğini ifade etti.
Sunumunun son bölümünde Kuşadası’ndaki Fransız izlerini anlatan Prof. Dr. Gümüş, Katolik Kilisesi, Levanten evleri, taş konaklar ve mezarlıklardan örnekler verdi. Türkçe’nin yabancı dillerin baskısına rağmen ayakta kaldığına dikkat çeken Gümüş, Türkçe’nin matematiksel yapısına vurgu yaptı.

Aydın HABERİ