GİZLİ ORTAKLIK: DİYABET ve KALP HASTALIKLARI ARASINDAKİ BAĞ

Diyabet ve Kalp Damar Hastalıkları Kalp damar hastalıkları tüm dünyadaki ölümlerin en sık nedenidir. Kalbi besleyen atardamarların hastalıkları, kalpten çıkan kanı tüm vücuda dağıtan en büyük damar olan aort damarının hastalıkları, boyun damar tıkanıklıkları, bacak damar tıkanıkları gibi birçok hastalığı içinde barındıran kalp damar hastalıkları, sıklıkla birden fazla organ tutulumu ile karakterizedir. Bu hastalıklar için birden fazla risk faktörü bulunmasına rağmen şüphesiz en önemli risk faktörlerinden biri de ‘’diyabet’’ olarak adlandırdığımız şeker hastalığıdır. Semptomu olan hastalarda kan şekerinin herhangi bir anda 200’ün üzerinde saptanması ile tanı konulabilen şeker hastalığı, sedanter yaşam, karbonhidrattan zengin beslenme ve stres gibi nedenlere bağlı olarak çok sık görülmektedir. Dünya sağlık örgütü tahminlerine göre 2030 yılında 550 milyondan fazla insanı etkileyeceği ve bu hastaların sadece yarısının hastalığının farkında olacağı tahmin edilmektedir. Diyabeti Olan 3 Hastanın 2’si Kalp Damar Hastası Şeker hastalığı olan hastaların 65%’inde kalp damar hastalıkları görülmektedir. Özellikle kötü kan şekeri kontrolü olan hastalarda ise inme, kalp krizi, böbrek yetersizliği, bacakta ve ayakta gangrenöz yaralar neticesinde ilerlemiş hastalarda amputasyon kaçınılmaz bir son olarak karşımıza çıkmaktadır. Bu sık birliktelik şeker varsa kalp damar hastalıkları, kalp damar hastalığı var ise şeker varlığı araştırmasını zorunlu kılmaktadır. Ayrıca yüksek kan şekeri neticesinde vücuttaki sinir harabiyetine bağlı olarak şeker hastalığı tipik kalp damar hastalığı belirtilerini göstermeyebilirler. Daha atipik belirtiler dediğimiz nefes darlığı, mide ağrısı, yokuş çıkarken zorlanma gibi semptomlar ile polikliniğe başvurular bu hasta grubunda daha sık görülmektedir. Nadir de olsa geçirilen kalp krizleri bu hastalarda hiçbir semptom vermeden kalp yetersizliğine ve ani ölüme yol açabilmektedir. Bu nedenledir ki bu hasta grubunun periyodik olarak en az yılda bir kez tam kapsamlı bir kardiyoloji muayenesine başvurması önerilmektedir. Açlık kan şekeri, üç aylık kan şekeri ölçümü (HgbA1C), tansiyon ölçümü, böbrek fonksiyon testleri, kan kolesterol düzeylerinin ölçümü, elektrokardiyografi (EKG), ekokardiyografi ile muayenenin ardından gerekli görülmesi halinde kalp damar tıkanıklığı açısından miyokard perfüzyon sintigrafisi, koroner BT anjiyografi (sanal anjiyo) gibi ileri testler yapılabilir. Ayrıca hastanın semptomlarına göre boyun damar tıkanıklığı ve bacak damar tıkanıklıklarının tespiti amaçlı ultrasonografi ve bilgisayarlı tomografi de bu hastalarda uygulanabilmektedir. Tedavi ve Yaşam Tarzı Obezitenin önlenmesi ve kilo verilmesi, haftada 5 gün 1 saat kadar hafif egzersiz, yüksek tansiyon varsa tuz kısıtlaması ya da ilaçla tedavisi, doymuş yağlardan ve karbonhidrattan zengin diyet yerine protein, ılımlı karbonhidrat (sebze, meyve), doymamış yağlardan oluşan Akdeniz tarzı bir diyet tercih edilmesi, kolesterol yüksekliği tespit edilirse diyet ya da ilaçla önerilen düzeye çekilmesi önemlidir. Diyabetik hastalarda kalp yetersizliği ya da koroner arter hastalığı dediğimiz damar sertleşmesi varlığında ilaç tedavisi de önem arz etmektedir. Özellikle bu hasta gurubunda hastane yatışlarını azaltan tüm nedenlere bağlı ölümü azaltan temelde şeker hastalığı ilacı olmasına rağmen kalp damar hastalıkları açısından da oldukça faydalı olan ilaçları tercih etmek gerekmektedir. Bu da kardiyoloji ve dahiliye ile endokrinoloji uzman doktorlarının ortak tedavi planı belirlemesi ile mümkün olabilmektedir.  Özetleyecek olursak; Diyabet: Kalp Damar hastalığı demek yanlış olmayacaktır. Bu nedenle, iki hastalıktan birine sahip bireylerin mutlaka diğeri açısından şikâyeti olmasa dahi taranması kalp krizleri, felç, böbrek yetersizliği gibi birçok hastalığın gelişmeden tedbirinin alınmasını sağlayacaktır. ÖZEL MEDİNOVA HASTANESİ KARDİYOLOJİ Uzm. Dr. Sercan Çayırlı